Adaptif İmmünoterapi
Adaptif İmmünite ve Tümör
Bağışıklık yanıtı sadece eskimiş/hasarlı hücrelerin yok edilmesi, enfeksiyonlara karşı savaşta, otoimmün hastalıklarda rol oynamaz. Aynı zamanda kanserli hücre gelişimini an ve an takip eder ve onu kontrol altında tutar. Bunun en net örneği bağışıklığı baskılanmış hayvan modellerinde sağlıklı hayvanlara göre yaşamları boyunca 100 den fazla kanser türünün oluşabildiğinin gösterilmesidir (1).
Yasam sürecinde organizmada tümör geliştiğinde bağışıklık sistemi; tümörü, genellikle tümörle ilgili antijenler (TİA/TAA) üzerinden tanır ve reaksiyon geliştirir (Tablo-1 de TİAA antijen grupları ve bazı örnek antijenler sunulmuştur).
| Tümör Antijeninin Sınıfı | İmmün Aktivasyon Mekanizması | Örnek |
| Kanser-Testis Antijenleri | İmmün-ayrıcalıklı bir bölge olan testisteki spermatositlerde (nadiren plasentada) normal ekspresyon görülür. Bu yüzden, vücudun diğer bölgelerindeki expresyon T hücre aktivasyonuna sebep olur. | MAGE (Melanoma antijeni)
BAGE (B Antijen)
GAGE (G Antijen) |
| Farklılaşma Antijenleri | Antijen tümör ve tümörün oluştuğu normal doku tarafından eksprese edilir. | Karsinoembriyonik Antijen (CEA) - Embriyonik dokuda normal sunumu varken ve kolorektal kanserlerde aşırı sunumu vadır.
Gp100 - Melanositlerde ve melanomada eksprese edilir.
Prostat Spesifik Antijen (PSA) - Normal prostatta olabilen bu antijen prostat kanserinde belirgin eksprese edilir. |
| Over-Eksprese Tümör İlişkili Antijenler | Normal dokularda ekspresyon seviyesi T hücre aktivasyon eşiğinin altındadır. Malign hücrelerdeki over-ekspresyon toleransı bastırır ve T hücre aktivasyonunu tetikler. | İnsan Epidermal Büyüme faktör Reseptörü 2 (Her2) - Meme kanserinde belirgin sunumu vardır.
Alfa-fetoprotein (AFP) - Germ hücre tümörlerinde ve hepatoselüler kanserde belirgin eksprese edilir. |
| Tümör-Spesifik Antijenler | Genetik mutasyon veya birleşme hataları sonucunda oluşurlar, konak immün sistemine yabancı protein oluştururlar. | Kolorektal kanserdeki mutant K-RAS |
| Füzyon Proteinleri | Tümörlerdeki kromozomal translokasyonlar uzak genlerin birleşmesine ve konak immün sistemine yabancı anormal füzyon proteininin oluşmasına sebep olur. | BCR-ABL Kronik Myeloid Lösemide ve bazı Akut Limfoblastik Lösemilerde sunulur
Küçük Hücredışı Akciğer kanserinde ise EML4-ALK ekspresyonu belirgindir |
Tablo 1. T Hücreler tarafından tanınan kanser ilişkili antijenlerin sınıflandırılması
EML4-ALK: echinoderm microtubule-associated protein-like 4-anaplastic lymphoma kinase
Adaptif İmmünoterapi
Adaptif immünoterapinin tarihte bilinen ilk örneği, Dr. William Coley’in ısı şoku ile öldürülmüş streptekokları tümör bölgesine enjekte etmesi ile oluşan inflamasyona sonrası gelişen tümör regresyon raporudur (3). Sonraki yıllarda BCG’inin mesane tümörlerinde benzeri amaçla (Toll like receptör–TLRs-aktivasyonu) kullanıldığını ve bunu FDA’nın onayladığını görüyoruz (2,4). Ancak immün sistem hücrelerinin direk olarak kullanımınına ilk örnek olarak allogeneik kök hücre nakillerini saymaz isek, 1980’li yıllarda, Lenfokinlerle uyarılmış öldürücü hücrelerle (LAK) solid tümörlerde (5) ve 1990’larda yapılan donör lenfosit infüzyonlarının ise lösemide, dirençli viral enfeksiyonların kontrolünde başarılı olduğunu ifade eden raporlarda görüyoruz (6). Günümüzde adaptif immünoterapi; adaptif hücre nakli-AHT (Adaptive cell transfer-ACT) ve adaptif immünite uyarıcıları şeklinde iki ayrı yöntemle gerçekleştirilmektedir.
Adaptif hücre transferleri (AHT)
Adaptif immünoterapide en sık kullanılan yöntem AHT’dir. Bu alandaki tedavilerin %90’nını oluşturur. AHT’de kullanılan hücreler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Antijen sunan hücreler (hücre bazlı kanser aşıları):
- Dendritik hücreler (DH),
- Tümör hücre füzyonu yapılmış DH
- Genetik olarak işlenmiş dendritik hücreler (DH)
- T hücreleri
- Oynanmamış (unmanuple) T hücreler
- Virus spesifik T hücreler
- Tümör infiltre eden T hücreler (TIL)
- Genetik olarak oynanmış T hücreler
- Yüksek afiniteli TCR yerleştirilmiş T hücreler (HaTCR-T)
- Kimerik antijen reseptörü Taşıyan T hücreleri (CAR-T),
- Tabii öldürücü hücreler (NK ve NKT hücreleri).
- Aktive edilmemiş,
- Sitokinle indüklemiş öldürücü hücreler (CIK)
- Genetik modifiye NK hücreleri
Daha fazla bilgi için Acıbadem Labcell'e 0216 544 38 38 no’lu telefondan ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar:
Whelan M, Whelan J, Russell N, Dalgleish A. Cancer immunotherapy: an embarrassment of riches Drug Discov Today. 2003:15;8:253-8.
- Ruella M, Kalos M. Adoptive immunotherapy forcancer Immunological Reviews 2014:257:14–38.
- Coley WB. The treatment of malignant tumors byrepeated inoculations of Erysipels, with a report of ten original cases. Am J Med Sci. 1893;105:487–511.
- Lamm DL. Comparison of BCG with other intravesical agents. Urology 1991;37:30–32.
- Grimm EA, Mazumder A, Zhang HZ, Rosenberg SA. Lymphokine-activated killer cell phenomenon. Lysis of natural killer-resistant fresh solid tumorcells by interleukin 2-activated autologous human peripheral blood lymphocytes. J Exp Med. 1982:155:1823-41.
- Kolb HJ, et al. Donor leukocyte transfusions for treatment of recurrent chronic myelogenous leukemia in marrow transplant patients. Blood.1990;76:2462–65.
Acıbadem Labmed Tarafından tarihinde gönderildi.
